Stowarzyszenie działa od listopada 2016 roku, a bezpośredni impuls do jego powstania dała chęć zadbania o fragmenty odnalezionych w 2004 roku na terenie boiska szkolnego w Koźminku macew jak również - wiążąca się z tym - chęć przypomnienia o wielokulturowości Koźminka. Postanowiliśmy zbudować lapidarium żydowskie wykorzystując do tego celu macewy z byłego cmentarza żydowskiego.
Do celów statutowych Stowarzyszenia należą:
Podczas realizacji filmu Koźminek Historia Nieznana. Żydzi
Zamierzamy realizować te cele między innymi poprzez zadanie publiczne „Upamiętnienie społeczności żydowskiej Koźminka”.
Stowarzyszenie działa na terenie gminy Koźminek, tworzy je jedenaście osób w różnym wieku i z różnym wykształceniem, ale w większości ściśle związanych z miejscowością i okolicami.
Prócz otwartego 29 września 2020 roku lapidarium żydowskiego w Koźminku członkowie Stowarzyszenia zrealizowali - przed jego założeniem - dwa inne projekty powiązane z Żydami.
Pierwszym był film Koźminek Historia Nieznana. Żydzi opowiadający o miejscowej społeczności żydowskiej przed i w czasie II wojny światowej. Film zrealizowali w 2015 roku Donata i Andrzej Paruszewscy, późniejsi współzałożyciele i członkowie Stowarzyszenia, przy współpracy z gminą Koźminek, w ramach funduszu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Film był realizowany w Koźminku oraz w Izraelu, a jego odbiorcami byli głównie mieszkańcy Koźminka.
Zasadzenie drzew podczas budowy Lapidarium żydowskiego w Koźminku
Drugim działaniem zrealizowanym przez późniejszych członków Stowarzyszenia były lokalne działania towarzyszące odwiedzinom w Koźminku Muzeum na kółkach - mobilnej wystawy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, która wędrowała po kraju przybliżając prawie tysiącletnią historię polskich Żydów i zatrzymując się w miejscowościach, których społeczności Żydzi byli kiedyś istotną częścią. Muzeum na kółkach gościło w Koźminku od marca do maja 2015 roku, a miejscowymi koordynatorkami przygotowań jego wizyty były Justyna Miklas i Donata Paruszewska.
Członkowie Stowarzyszenia przygotowując lapidarium odbyli także dwa spotkanie wyjazdowe do Wrocławia, gdzie w Gminy Wyznaniowej Żydowskiej konsultowali możliwość wykorzystania w nim znalezionych macew oraz zwiedzili wrocławską synagogę i mykwę.
Wycieczka Stowarzyszenia i mieszkańców Koźminka do Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie. Wszystkie zdjęcia ze zbiorów Andrzeja Paruszewskiego
W 2019 roku członkowie stowarzyszenia gościli w swoich domach dzieci z domu dziecka w Kazachstanie. Zrealizowali także wykład o życiu lokalnej społeczności żydowskiej połączony z wyjazdem 50 mieszkańców Koźminka do Muzeum POLIN w Warszawie. Obecnie Stowarzyszenie zaczyna przemyśliwać o sposobie upamiętnieni społeczności ewangelików mieszkających na terenie Koźminka i okolic.
Prezesem Stowarzyszenia jest Justyna Miklas.
Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci, realizowane w 2020 r. przez Andrzeja Niziołka
CHAIM/ŻYCIE - portal o kulturze, Żydach, artystach i Wielkopolsce, to projekt edukacji i animacji kultury w Poznaniu i Wielkopolsce. Poszukujemy, gromadzimy i prezentujemy na niej trzy rodzaje materiałów:
* Dzieła twórców kultury odnoszące się do kultury żydowskiej i obecności Żydów w Poznaniu i Wielkopolsce.
* Materiały nt. kultury i historii Żydów wielkopolskich – jako mało znanego dziedzictwa kulturowego regionu.
* Informacje o działaniach lokalnych społeczników, organizacji, instytucji zajmujących się w Wielkopolsce upamiętnieniem Żydów w swoich miejscowościach oraz informacje o tychże działaczach i organizacjach.
Andrzej Niziołek
Hana Lasman
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Projekt finansowany jako zadanie publiczne Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury w 2021 r.