Jeden z ostatnich przedwojennych poznańskich Żydów, zupełnie na serio uważający, że Poznań to najpiękniejsze miasto na świecie. Urodził się w 1925 roku w budynku Gminy przy ul. Żydowskiej 32 w Poznaniu. Przeżył tu swoje dzieciństwo, a jego wspomnienia o nim zawsze i przedziwnie były rozpięte między żywo pamiętanym poczuciem prześladowania, antysemityzmu, a uczuciem - takie miało się wrażenie słuchając go - wręcz radosnego i szczęśliwego dzieciństwa.
Wojnę przeżył wraz z matką i najmłodszym bratem w Polsce, każde jednak ocalało osobno, a Bronek przeszedł przez ciężkie doświadczenia. Początkowo całą rodziną byli w Łodzi, potem przenieśli się do Warszawy gdzie znaleźli się getcie łódzki. Ojciec Pejsach, który miął dokumenty na polskie nazwisko, przedostał się w pewnym momencie na polską stronę Warszawy i stamtąd pomagał żonie i synom w getcie. Potem i oni wyszli z getta, ukrywali się osobno. Baruch jako Bronisław Kaczmarek, piekarz w Warszawie. Kiedy wybucha Powstanie Warszawskie bierze w nim udział, walczy na Czerniakowie, potem przedostaje się do lasu, gdzie wzięty za Polaka, zostaje partyzantem Narodowych Sił Zbrojnych. Po rozbiciu oddziału przez Niemców zostaje skierowany do Karkowa, potem aresztowany i uwięziony w więzieni na Montelupich. Ma być rozstrzelany, ale cudem ucieka.
Po wojnie odnajdują się jego mama i młodszy brat Gerson. Ojciec i brat Dawid zostali zabici jako Polacy w trakcie Powstania Warszawskiego, gdy Niemcy dokonują masakry cywilnej ludności Woli. W grudniu 1945 roku nielegalnie przedostają się do zachodnich Niemiec i trafiają do obozu dla przesiedleńców w Zilsheim. Zimą 1947 roku dopływają do Nowego Jorku. Bronek dziewięć lat pracuje fizycznie studiując wieczorami. Zostaje ubezpieczycielem, prowadzi biuro doradztwa podatkowego, stabilizuje swoją sytuację, zakłada rodzinę.
Od końca lat 80. XX wieku zaczyna wracać do Polski - jego druga żona Juliette jest Polką, ma matkę w Warszawie. A stąd już blisko do Poznania. Nawet jeśli nie ma tu nikogo, to miasto jego dzieciństwa. Poznaje kolejnych ludzi, zaczyna przyjaźnie i znajomości, trafia między artystów, dziennikarzy, historyków, wywiady z nim zaczynają ukazywać się najpierw w lokalnych, potem w ogólnopolskich mediach, powstają inspirowane jego postacią i historią prace artystyczne.
Jest człowiekiem wyznającym zasadę radości życia. To jego charakter - ale to także jego reakcja na przeżycie wojny. Im jest starszy, tym bardziej chce żyć i potrafi cieszyć się życiem, dużo podróżuje, spotyka się, uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych i bezustannie szuka i pragnienie nawiązywać kontaktu z dawnymi jak on żydowskimi poznaniakami. Umiera w marcu 2018 roku.
W maju 2018 roku umiera jego przyjaciel Noach Lasman, także mieszkający na ul. Żydowskiej. Ale rodzina Lasmanów w 1935 roku wyprowadza się stąd na ul. Piaskową, a Bergmanowie zostają. Jest ostatnim poznańskim Żydem z ul. Żydowskiej.
W 2020 roku Zbigniew Pakuła wydaje o nim swoją książkę pt. „Poznań Majn Hejm. Historia Barucha Bergmana”.
(an)
Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci, realizowane w 2020 r. przez Andrzeja Niziołka
CHAIM/ŻYCIE - portal o kulturze, Żydach, artystach i Wielkopolsce, to projekt edukacji i animacji kultury w Poznaniu i Wielkopolsce. Poszukujemy, gromadzimy i prezentujemy na niej trzy rodzaje materiałów:
* Dzieła twórców kultury odnoszące się do kultury żydowskiej i obecności Żydów w Poznaniu i Wielkopolsce.
* Materiały nt. kultury i historii Żydów wielkopolskich – jako mało znanego dziedzictwa kulturowego regionu.
* Informacje o działaniach lokalnych społeczników, organizacji, instytucji zajmujących się w Wielkopolsce upamiętnieniem Żydów w swoich miejscowościach oraz informacje o tychże działaczach i organizacjach.
Andrzej Niziołek
Hana Lasman
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Projekt finansowany jako zadanie publiczne Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury w 2021 r.