logo l

Madagaskar 1963-1964

listy i fotografie

Kilka miesięcy po tym, jak wrócił z Republiki Środkowoafrykańskiej, Noach Lasman dostaje propozycję pracy za granicą - ma poszukiwać na Madagaskarze miejsc, w których występują złoża grafitu i wytypować parę z nich do szczegółowego rozpoznania. Jedno w izraelskich przedsiębiorstw państwowych wspólnie z malgaskimi władzami chce wybudować na wyspie kopalnię tego minerału. Praca jest na około pół roku, dobrze płatna, więc choć będzie musiał zostawić rodzinę, zgadza się. Nęci go także perspektywa poznania nowego kraju i praca z surowcem, z którym dotąd nie miał do czynienia.

Sam Madagaskar kojarzy mu się z Polską i jej antysemicką atmosferą sprzed 1939 roku. Jako Żyd polski pamiętałem doniesienia polskiej prasy przed wojną o planach osiedlenia na terenie tej wyspy trzech milionów polskich Żydów, i to w ciągu krótkiego czasu. To był jakiś groteskowy pomysł, bo przecież polski rząd nie mógł dysponować terenem będącym pod zarządem francuskim, z którym nikt nawet nie spróbował się porozumieć na ten temat. Nie pytano też najbardziej zainteresowanych, to znaczy Żydów i Malgaszy. - napisze wiele lat potem w rozpoczętej, ale nie ukończonej książce o swoim pobycie w tym kraju.

mapka Madagaskar

Wylatuje z Izraela 16 października 1963 roku i po paru dniach - znów z tranzytowym pobytem w Paryżu, gdzie mieszkają jego dwie ciotki, siostry mamy - przylatuje do Tananarywy, stolicy dwukrotnie większego od Polski Madagaskaru. Pracuje głównie we wschodniej części wyspy, w pobliżu wybrzeża Oceanu Indyjskiego. Dysponuje jeepem z szoferem i technikiem geologicznym, oraz sprzętem, dostępem do wyników dotychczasowych badań i mapami - co zapewnia mu miejscowe ministerstwo górnictwa. Pierwsze, duże i obiecujące złoże dobrej jakości grafitu znajduje już półtora miesiąca od przyjazdu na Madagaskar w pobliżu miasta Vatomandry. Nie może uwierzyć w swoje szczęście, bo na wyspie działa kilka kopalni grafitu i stale trwają poszukiwania nowych, obiecujących złóż tego materiału. Spędza na wyspie prawie pół roku - większość czasu w dżungli, nie kontaktując się z cywilizacją i nie widząc białego człowieka. Jak pisze, jest to dla niego ciężkie fizycznie i psychicznie.

26 marca 1964 roku Lasman wylatuje z Madagaskaru do Paryża, gdzie z Izraela dolatuje także jego żona Clila. Po raz pierwszy od lat spędzają tam dwa tygodni urlopu i są bez dzieci. To, co zarobił podczas tej pracy pozwala im na spłacenie kredytu za mieszkanie i pozbycie się wreszcie ciążącego na nich długu.

Zachowało się ponad 70 pisanych odręcznie listów Noacha Lasmana wysłanych z Madagaskaru do rodziny oraz około 200 wykonanych na wyspie slajdów.


mad1
Madagaskar1
Slajd 25 Madagaskar Znak
Slajd 26 Madagaskar Znak
Skan Madagaskar 009 Znak
mad
Slajd Madagaskar 011 M
Slajd Madagaskar 054 M Znak
Skan Madagaskar 001 Znak
Skan Madagaskar 002 Znak
Skan Madagaskar 003 Znak
Skan Madagaskar 006 Znak
Slajd Madagaskar 014c Mc
Skan Madagaskar 007 Znak
Slajd Madagaskar 010 M Kopia
Slajd Madagaskar 016 M
Slajd Madagaskar 009 M
Slajd Madagaskar 012 M
Slajd Madagaskar 031 M
Slajd Madagaskar 025 Znak
Slajd Madagaskar 026 M Znak
Slajd Madagaskar 037 M Znak
Slajd Madagaskar 042 M Znak
Slajd Madagaskar 030 M
Slajd Madagaskar 039 M Znak
Slajd Madagaskar2 007 M
Slajd Madagaskar2 059 M
Slajd Madagaskar2 053 M
Slajd Madagaskar 036 M Znak
Slajd Madagaskar2 015 M
Slajd Madagaskar 027 M Znak
Slajd Madagaskar 017 Znak
Slajd Madagaskar 040 M Znak
Slajd Madagaskar 045 M Znak
Slajd Madagaskar 048 M Znak
Slajd Madagaskar 050 M Znak
Slajd Madagaskar 049 M Znak
Slajd Madagaskar 053 M Znak
Slajd Madagaskar 044 M Znak
Slajd Madagaskar 051 M Znak
Slajd Madagaskar 057 M Znak
Slajd Madagaskar2 001 M
Slajd Madagaskar2 004 M
Slajd Madagaskar2 027 M
Slajd Madagaskar2 006 M
Slajd Madagaskar2 013 M
Slajd Madagaskar2 023 M
Slajd Madagaskar2 024 M
Slajd Madagaskar2 034 M
Slajd Madagaskar2 035 M
Slajd Madagaskar2 032 Znak
Slajd Madagaskar2 038 M
Slajd Madagaskar2 037 M
Slajd Madagaskar2 040 M
Slajd Madagaskar2 042 M
Slajd Madagaskar 024 Znak
Slajd Madagaskar2 060 M
Slajd Madagaskar 059 M Znak
Slajde Madagaskar 080 2 026 M
Slajde Madagaskar 079 R2 028 M
Slajde Madagaskar 079 M
Slajde Madagaskar 080 M
Slajde Madagaskar 2074 M

Projekt
CHAIM/ŻYCIE

Fundacja Tu Żyli Żydzi, Poznań


Sfinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania  #poznanwspiera

CHAIM/ŻYCIE - portal o kulturze, Żydach, artystach i Wielkopolsce, to projekt edukacji i animacji kultury w Poznaniu i Wielkopolsce rozpoczęty dzięki stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Poszukujemy, gromadzimy i prezentujemy na niej następujące rodzaje materiałów:

* Dzieła twórców kultury odnoszące się do kultury żydowskiej i obecności Żydów w Poznaniu i Wielkopolsce.

* Materiały nt. kultury i historii Żydów wielkopolskich – jako mało znanego dziedzictwa kulturowego regionu.

* Informacje o działaniach lokalnych społeczników, organizacji, instytucji zajmujących się w Wielkopolsce upamiętnieniem Żydów w swoich miejscowościach oraz informacje o tychże działaczach i organizacjach.

*Materiały uzyskane w ramach projektu "Z ulicy Żydowskiej na Madagaskar - Noacha Lasmana fotografie i listy z Afryki i Ameryki Południowej".

Kontakt

  • Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.



© 2020 Fundacja Tu Żyli Żydzi. Strony Trojka Design.