logo l

Chocz

Osada powstała w czasach piastowskich, w 1294 roku istniał tutaj gród książęcy wraz z osadą znany jako Chodecz, w 1382 roku stał się miastem. Żydzi zamieszkali w nim dopiero pod koniec XVIII wieku.

Za właściwego założyciela Chocza uznaje się króla Kazimierza Wielkiego, który nakazał wybudowanie na wyspie na Prośnie niedużego zamku. Jednak już w Xv wieku Chocz przestał być miastem królewskim przechodząc w prywatne ręce kolejnych szlacheckich rodzin. W połowie tego wieku stał się też miastem braci czeskich, którym rodzina ówczesnych właścicieli Marszewskich przekazała dotąd katolicka parafię. Najdłużej, bo od 1620 aż do 1797 roku Chocz pozostawał w rękach rodziny Lipskich. Król Zygmunt III Waza nadał jej nawet przywilej na mocy którego miasto wraz z okolicznymi majątkami miał na zawsze pozostać w rękach tej rodziny.

Miasto znacznie podupadło w XVIII wieku, m.in. wskutek odbierania mieszczanom przez tę rodzinę kolejnych przywilejów. Po II rozbiorze Polski w 1793 roku Chocz został wcielony do Prus, a w 1815 roku, po krótkim epizodzie bycia częścią Księstwa Warszawskiego, do Królestwa Polskiego, części cesarstwa Rosji.

Na koniec XVIII wieku i początek wieku XIX datuje się także początek osadnictwa żydowskiego w mieście. Żydów zawsze jednak było w Choczu niewielu – w szczytowym momencie nieco ponad 120 – nie mieli nawet własnej synagogi tylko dom modlitwy. W momencie wybuchu II wojny światowej w miasteczku mieszkało 44 Żydów, którzy już w marcu 1940 roku zostali zamknięci w utworzonym dla nich getcie. Gettem był... budynek miejscowej remizy (na zdjęciu). Żydzi pracowali m.in. przy naprawianiu ulic, rąbaniu drewna czy dostarczaniu wody. Rok później ich grupę wywieziono do getta w Koźminku koło Kalisza.

Miasto leży w południowej Wielkopolsce 11 km od Pleszewa i 31 na północ od Kalisza. Zawsze było małą miejscowością, toteż 1870 roku straciło swoje miejskie prawa stając się osadą. Ponownie zostało miastem w 2015 roku. Obecnie liczy ok. 1670 mieszkańców.

Oprac. an na podstawie informacji z Wikipedii.


Projekt
CHAIM/ŻYCIE

Fundacja Tu Żyli Żydzi, Poznań


Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci, realizowane w 2020 r. przez Andrzeja Niziołka

CHAIM/ŻYCIE - portal o kulturze, Żydach, artystach i Wielkopolsce, to projekt edukacji i animacji kultury w Poznaniu i Wielkopolsce. Poszukujemy, gromadzimy i prezentujemy na niej trzy rodzaje materiałów:

* Dzieła twórców kultury odnoszące się do kultury żydowskiej i obecności Żydów w Poznaniu i Wielkopolsce.

* Materiały nt. kultury i historii Żydów wielkopolskich – jako mało znanego dziedzictwa kulturowego regionu.

* Informacje o działaniach lokalnych społeczników, organizacji, instytucji zajmujących się w Wielkopolsce upamiętnieniem Żydów w swoich miejscowościach oraz informacje o tychże działaczach i organizacjach.

Kontakt

  • Andrzej Niziołek

  • Hana Lasman

  • Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Projekt finansowany jako zadanie publiczne Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury w 2021 r.

© 2020 Fundacja Tu Żyli Żydzi. Strony Trojka Design.