Wągrowiec aż do końca XVIII wieku był miejscowością klasztorną, należącą do zakonu cystersów z Łekna - początkowo jako wieś, od XIV wieku jako miasto. W XV i XVI wieku istniał tu silny ośrodek rzemiosła, odbywały się również gwarne targi i jarmarki. W 1541 roku w mieście urodził się przyszły ksiądz i słynny tłumacz Biblii Jakub Wujek. PO splądrowaniu i podpaleniu przez Szwedów w 1656 roku Wągrowiec podupadł. Od 1793 roku miasto znajdowało się w zaborze pruskim, było siedzibą powiatu. Pod koniec XIX wieku rozwinął się w nim drobny przemysł.

Póki miasto było klasztorne, Żydzi nie mogli zamieszkiwać w Wągrowcu. Pierwsi z nich pojawili się w nim dopiero ok. 1780 roku. Gmina żydowska zaczęła rozwijać się na przełomie XVII i XIX wieku, już pod władzą Prus. W 1807 roku wybudowano synagogę, następnie nad Jeziorem Durowskim powstał cmentarz żydowski. Największą liczebność gmina osiągnęła w 1847 roku. Spośród 2876 mieszkańców miasta 812 było Żydami. Ich liczebność bardzo zmniejszyła się w II połowie XIX wieku, wskutek silnego wśród wszystkich Żydów wielkopolskich zjawiska emigracji w głąb Niemiec i poza ich granice, głównie do USA. W 1913 roku społeczność żydowska w Wągrowcu liczyła tylko 348 osób i proces ten trwał nadal. Mimo to na początku lat 30. XX wieku w mieście mieszkało jeszcze ok. 200 osób pochodzenia żydowskiego. Po zajęciu miasta przez hitlerowców wszystkich mieszkających w nim Żydów wywieziono do Generalnego Gubernatorstwa. Większość z nich zginęła w Treblince.

W powiecie wągrowieckim większe społeczności żydowskie istniały jeszcze w Gołańczy, Skokach, Mieścisku i Łeknie.

Wągrowiec leży 60 km na północ od Poznania, nad Jeziorem Durowskim, liczy ponad 25 tys. mieszkańców.

Na fotografii: widok Wągrowca od strony jeziora z widocznym nad jego brzegiem cmentarzem żydowskim. 

Oprac. na postawie informacji z Wikipedii i Wirtualnego Sztetla.