Na stepie leżał już śnieg i było bardzo zimno. Myślałem tylko o tym, że muszę dojść na posterunek milicji. W końcu dotarłem tam. Na drzwiach wisiała wywieszka z napisem: „Milicja dzisiaj jest nieczynna”. Ogarnął mnie nagły strach. Z wściekłości i bezradności zacząłem walić ręką w drzwi, nie zastanawiając się, co może mnie spotkać. Było mi wszystko jedno. Publikujemy drugą część wspomnień Adka Redlicha, poznańskiego Żyda.
W tej części swoich wspomnień Adek (Abraham) Redlich – poznański Żyd, który przeżył wojnę w Związku Radzieckim – opowiada o wydarzeniach pełnych niebezpieczeństw i zwrotów akcji, ocierających się o śmierć – a zarazem często zabawnych, które spotkały go podczas tułaczki po Azji Środkowej w latach 1941-1943. Dotarł tam z rodzicami uciekając z dawnych polskich Kresów przed nacierającymi w 1941 roku na ZSRR wojskami niemieckimi. Cały tekst zamieszczamy obok, w zakładce: Wspomnienia Adka Redlicha - część II.
W pierwszej części wspomnień, które zamieściliśmy niedawno na Chaim/Życie (https://chaim-zycie.pl/tworczosc-artystyczna/literatura-wspomnieniowa/484-z-przy-nazwisku-wspomnienia-adka-redlicha-czesc-i) Adek opowiada o swoim dzieciństwie w Poznaniu, wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku, zetknięciu z Niemcami i decyzji rodziny, że uciekają do sowieckiej Rosji. A także o pierwszym okresie pobytu w tym kraju, kiedy zawędrowali aż na Kaukaz, do Gruzji.
Adek Redlich, urodzony w 1825 roku, zmarł we wrześniu 2020 roku w Izraelu. Jego ojciec zajmował się w przedwojennym Poznaniu różnego rodzaju handlem, m.in. był przedstawicielem jednego z austriackich banków. Więcej pisaliśmy o nim tutaj: https://chaim-zycie.pl/kultura-i-historia/poznan/437-zmarl-adek-redlich Swoje obszerne wspomnienia Redlich spisywał od 2004 roku przez około dziesięć lat.
Wkrótce zamieścimy na Chaim/Życie kolejną część wspomnień Adka Radlicha, z okresu jego pobytu w Armii Czerwonej – to nieprawdopodobna, najdziwniejsza historia bycia jej żołnierzem, jaką w życiu czytałem.
Wspomnienia Redlicha to kolejny, nieznany dotąd zapis o przedwojennym świecie poznańskich Żydów i ich losie wywołanym wojną, który dodajemy do już istniejących opowieści i świadectw, publikowanych w części lub całości na Chaim/Życie: Firy Mełamedzon-Salańskiej, Noacha Lasmana, Jurka Janowskiego, Bronka Bergmana i innych. Zarazem to wspomnienia inne w treści od tamtych, dające wyobrażenie o tym, jaki był los polskich Żydów w Związku Radzieckim. A to tam udało się przeżyć największej grupie mieszkających przed wojną w Poznaniu Żydów.
Wkrótce kolejna część wspomnień Adka Redlicha.
Dziękuję Dovowi i Mosze Redlichom, synom autora, za zgodę na publikację tekstu wspomnień ich ojca oraz za udostepnienie zdjęć z rodzinnego archiwum.
Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci, realizowane w 2020 r. przez Andrzeja Niziołka
CHAIM/ŻYCIE - portal o kulturze, Żydach, artystach i Wielkopolsce, to projekt edukacji i animacji kultury w Poznaniu i Wielkopolsce. Poszukujemy, gromadzimy i prezentujemy na niej trzy rodzaje materiałów:
* Dzieła twórców kultury odnoszące się do kultury żydowskiej i obecności Żydów w Poznaniu i Wielkopolsce.
* Materiały nt. kultury i historii Żydów wielkopolskich – jako mało znanego dziedzictwa kulturowego regionu.
* Informacje o działaniach lokalnych społeczników, organizacji, instytucji zajmujących się w Wielkopolsce upamiętnieniem Żydów w swoich miejscowościach oraz informacje o tychże działaczach i organizacjach.
Andrzej Niziołek
Hana Lasman
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Projekt finansowany jako zadanie publiczne Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury w 2021 r.